Deepfake và nguy cơ bảo mật: Làm sao để phòng tránh hiệu quả?

Công nghệ Deepfake mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng đi kèm với không ít thách thức khi các vấn đề như tin giả, lừa đảo trực tuyến và xâm phạm quyền riêng tư ngày càng gia tăng. Do đó, Deepfake và nguy cơ bảo mật đã trở thành mối lo ngại hàng đầu của xã hội hiện nay. Vậy làm thế nào để nhận biết và phòng tránh các rủi ro này? Hãy cùng FPT Telecom tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau!

1. Những nguy cơ bảo mật từ công nghệ Deepfake

Khi bị kẻ gian lợi dụng, công nghệ Deepfake có thể gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến các cá nhân, doanh nghiệp và thậm chí là toàn xã hội. Cụ thể:

1.1. Đối với cá nhân

Deepfake mang đến nhiều rủi ro nghiêm trọng ảnh hưởng đến tài chính, sức khỏe tinh thần và danh dự của các cá nhân như:

- Lừa đảo nhận dạng: Công nghệ Deepfake đang bị các đối tượng xấu lợi dụng để tạo ra các video giả mạo hoặc thực hiện những cuộc gọi giả danh người thân, bạn bè nhằm lừa đảo chuyển tiền.

- Giả mạo danh tính: Deepfake có thể được sử dụng để tạo danh tính giả. Nhiều kẻ xấu có thể bị lợi dụng để giả mạo danh tính, mở tài khoản ngân hàng, vay tín dụng hoặc thực hiện các giao dịch tài chính trái phép.

- Xâm phạm quyền riêng tư: Các đối tượng có thể chỉnh sửa, tạo ra và phát tán các nội dung sai lệch hay khiêu dâm giả mạo nhằm xúc phạm, bôi nhọ danh dự cá nhân.

- Tống tiền: Bằng cách tạo ra các video hoặc đoạn ghi âm nhạy cảm giả mạo, kẻ xấu sẽ đe dọa, gây hoang mang và ép buộc nạn nhân trả tiền để tránh bị phát tán thông tin.

Các cá nhân rất dễ trở thành nạn nhân của những tội ác sử dụng công nghệ Deepfake

1.2. Đối với doanh nghiệp

Với các doanh nghiệp, công nghệ Deepfake mang đến một số nguy cơ như:

- Giả mạo lãnh đạo: Kẻ gian sử dụng công nghệ Deepfake để tạo ra giọng nói hoặc hình ảnh của các lãnh đạo doanh nghiệp, nhằm lừa đảo nhân viên thực hiện chuyển khoản hoặc đưa ra những phát ngôn sai lệch.

- Gây mất uy tín thương hiệu: Các đối tượng tạo ra video hoặc hình ảnh giả mạo, phát tán thông tin sai sự thật về doanh nghiệp, khiến khách hàng mất lòng tin và gây tổn hại nghiêm trọng đến danh tiếng thương hiệu.

- Đánh cắp thông tin: Lợi dụng Deepfake, kẻ xấu giả danh người có thẩm quyền để yêu cầu doanh nghiệp cung cấp các thông tin bảo mật hoặc chuyển khoản tài chính. Nếu không cảnh giác, doanh nghiệp có thể bị rò rỉ dữ liệu quan trọng hoặc mất khoản tiền lớn.

Deepfake có khả năng gây ra nhiều tổn thất to lớn đối với doanh nghiệp

1.3. Đối với xã hội

Khi bị sử dụng với mục đích xấu, Deepfake có thể gây rối loạn an ninh xã hội và xâm phạm quyền của các bên. Điển hình như:

- Làm suy giảm độ tin cậy của bằng chứng pháp lý: Hình ảnh, video vốn được xem là những bằng chứng quan trọng tại các phiên tòa. Tuy nhiên, Deepfake có thể khiến các bằng chứng ấy trở nên kém tin cậy, làm sai lệch quá trình xét xử và gây khó khăn trong công tác xác minh sự thật.

- Rủi ro chính trị và bầu cử: Công nghệ Deepfake có thể bị lợi dụng để tạo ra hình ảnh và phát ngôn giả mạo của các chính trị gia. Điều này dễ làm dấy lên tranh cãi, thao túng dư luận hoặc thậm chí gây ảnh hưởng đến kết quả bầu cử.

- Gây hoang mang dư luận: Với khả năng sản xuất nội dung giả mạo tinh vi bằng Deepfake, kẻ xấu có thể dễ dàng lan truyền tin đồn thất thiệt trên mạng xã hội. Những thông tin sai lệch này phát tán với tốc độ chóng mặt, gây hoang mang và bóp méo nhận thức của công chúng.

Kẻ gian có thể dễ dàng thao túng dư luận bằng công nghệ Deepfake

2. Làm sao để nhận diện video/cuộc gọi có sử dụng Deepfake?

Tuy công nghệ Deepfake đang trở nên ngày càng tinh vi nhưng trên thực tế, các cuộc gọi hay video đã qua chỉnh sửa vẫn còn tồn tại một số lỗ hổng để bạn nhận diện. Sau đây là một số điểm bất thường hay gặp trong các cuộc gọi có sử dụng Deepfake:

- Cuộc gọi ngắn với chất lượng hình ảnh kém: Các cuộc gọi Deepfake diễn ra rất ngắn, thường là dưới 10 giây với chất lượng hình ảnh kém. Kẻ xấu có thể viện lý do như “mạng yếu” hoặc “mất sóng” để có thể tắt camera mà không bị nghi ngờ.

- Dấu hiệu bất thường trong cử chỉ: Tư thế lúng túng, chuyển động mắt và biểu cảm khuôn mặt thiếu tự nhiên. Ngoài ra, đối tượng có thể cố ý liên tục di chuyển để làm mờ các chi tiết giả mạo, khiến nạn nhân khó phát hiện sự bất thường.

- Sự không khớp giữa âm thanh và hình ảnh: Âm thanh cuộc gọi không đồng nhất với khẩu hình miệng, có nhiều tiếng ồn xung quanh hoặc bị mất tiếng.

- Lỗi kỹ thuật trên khuôn mặt: Một số chi tiết trên khuôn mặt bị lệch hoặc méo mó, có ánh sáng và cách đổ bóng kỳ lạ.

Bạn có thể phát hiện nội dung có sử dụng Deepfake thông qua một số điểm bất thường hay gặp

3. Hướng dẫn cách phòng tránh thủ đoạn sử dụng Deepfake

Để phòng tránh và giảm thiểu rủi ro bị tấn công bằng công nghệ Deepfake, bạn có thể áp dụng các biện pháp ngăn chặn sau:

1 - Xác minh danh tính rõ ràng

Khi nhận được cuộc gọi video yêu cầu chuyển tiền, bạn hãy:

- Cố gắng kéo dài thời gian ít nhất 1 phút để kịp quan sát các dấu hiệu bất thường.

- Ưu tiên liên hệ lại bằng số điện thoại cá nhân thay vì cuộc gọi thông qua các tài khoản mạng xã hội.

- Đặt những câu hỏi mang tính cá nhân mà chỉ có bạn và đối phương biết để xác thực danh tính.

- Đối chiếu số tài khoản ngân hàng và tên người nhận nếu đã từng chuyển tiền trước đó.

2 - Hạn chế công khai thông tin trên mạng xã hội

Bạn nên giảm thiểu việc chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng xã hội. Đặc biệt khi đăng tải hình ảnh với những ảnh chụp cận mặt vì chúng có thể bị lợi dụng để tạo Deepfake. Bạn cũng có thể cân nhắc cài đặt tài khoản ở chế độ riêng tư để hạn chế người lạ tiếp cận thông tin của mình.

3 - Liên tục cập nhật tin tức

Bạn nên chủ động theo dõi các thông tin mới nhất về những hình thức lừa đảo Deepfake để nâng cao cảnh giác. Ngoài ra, bạn hãy tìm hiểu và sử dụng các công cụ hỗ trợ phát hiện Deepfake như Deepware Scanner, FakeCatcher hay Microsoft Video Authenticator để kiểm tra tính xác thực của nội dung.

4 - Cảnh báo với mọi người khi bị tấn công Deepfake

Nếu bạn phát hiện mình bị mạo danh bằng Deepfake thì hãy ngay lập tức thông báo cho người thân, bạn bè và đồng nghiệp để tránh bị kẻ xấu lợi dụng. Đồng thời, bạn cần khẩn trương trình báo với cơ quan chức năng để được hướng dẫn và hỗ trợ kịp thời nhằm hạn chế tối đa thiệt hại có thể xảy ra.

5 - Đảm bảo độ bảo mật của hệ thống Internet

Kẻ gian có thể xâm nhập vào hệ thống Internet của bạn để đánh cắp dữ liệu và sử dụng cho những mục đích xấu. Do đó, bạn nên lựa chọn sử dụng dịch vụ Internet từ các nhà cung cấp uy tín như FPT Telecom. Đơn vị hân hạnh mang đến đa dạng các gói FPT Internet tốc độ cao, an toàn cùng lớp bảo mật F-Safe tích hợp có khả năng mã hóa dữ liệu, giúp bảo vệ khách hàng khỏi các cuộc tấn công mạng và nguy cơ bị rò rỉ thông tin.

Người dùng có thể yên tâm về chất lượng và độ bảo mật khi sử dụng FPT Internet

Hy vọng bài viết vừa rồi đã cung cấp cho bạn thêm nhiều thông tin hữu ích về Deepfake và nguy cơ bảo mật cũng như các biện pháp phòng tránh hiệu quả. Nếu bạn đang muốn nâng cấp hệ thống Internet với các giải pháp bảo mật tối ưu thì hãy liên hệ ngay với FPT Telecom qua hotline 1900 6600 hoặc Fanpage để được tư vấn nhanh chóng!